Haber Ulaşım: Pandeminin yıkıcı yansımalarını tüm sektörler, tüm firmalar ve aslında insanlık çok derinden yaşadı. Turizm taşıma sektörü ve Özel Tur, bu süreci nasıl yaşadı?
ÇEVİK: Sektörümüz uzun süredir çok zor durumda. Normalde pandemi ülkemizde açıklandığı zaman aslında biz turizmciler, 4 ay öncesinden pandemiye yakalanmıştık. Özellikle Uzakdoğu ülkeleri ile çalışan turizmci arkadaşlarımız bunu daha iyi bilirler. Uzakdoğu ülkelerinde korona ilk çıktığı zaman, ülkemize gelen turistlerin turları bir bir iptal olmaya başlamıştı. Birçok arkadaşımız, o zamanlar bunun mevsimsel grip olabileceğini söylüyordu; ama ne zaman ki korona dünya üzerinde bir pandemi olarak kabul edildi, işte o zaman işin rengi tamamen değişti. O tarihten itibaren tüm sektörler büyük bir krizin içine girdi. Şüphesiz en büyük darbeyi turizm sektörü aldı. Tüm tur paketleri iptal edildi. Uçuşlar kapatıldı. Ülkemizde korona salgını maalesef birçok can aldı. Sektörümüzden de birçok tanıdığımızı kaybettik. Biz de firma olarak, çalışanlarımızı korona belasına karşı korumak için tüm önlemlerimizi hızlıca aldık. Özel bir sağlık kuruluşu ile anlaşarak tüm çalışanlarımızın ücretsiz ‘PCR’ testlerini yaptırdık. Bu zor dönemde çalışanlarımızı maddi olarak mağdur etmemek adına sermayemizle tüm ekibimize tam destek sağladık. Çünkü yarın öbürgün işler açılmaya başladığı zaman, çalıştıracak personel bulmak çok zorlaşacak. Öte taraftan maalesef ki çevremizde işsiz kalan birçok personel gördük. Umarım işler düzene kavuşur ve bu arkadaşlarımız bir an önce işlerine geri dönerler.
Haber Ulaşım: Bu zorlu süreçte devletin desteğini arkanızda hissettiniz mi? Verilen destekler yeterli miydi?
ÇEVİK: Pandemiyi iliklerimize kadar hissederken hükümet, birçok destek paketleri açıkladı. Bu desteklerin büyük kısmı, bizim yaramıza hiç ama hiç çare olmayacak nitelikteydi. Bazı paketlerden ise yararlanma imkanı bile olmadı. Bu zorluklarla bugüne kadar şirketlerimizi zar zor getirdik; şükür! Araçlarımız aylarca otoparklarda yattı ve kontağı açılmayan binlerce araç var. Ama biz bu süreçte tüm araçlarımızı hergün boş olduğu halde İstanbul’da saatlerce trafikte dolaştırmak durumunda kaldık. Çünkü bu araçlar yattığı zaman arıza kat sayıları artıyor. Biz de sürekli araç çalıştırarak arızalarımızı minimuma indirme yoluna gittik.
Haber Ulaşım: Aşılama oranı arttı, vaka sayıları düştü. Kuşkular, korkular sürse de artık neredeyse tam normalleşmeye geçtik. Turizmde de umutlar yeşerdi. Sezona dair neler söylersiniz?
ÇEVİK: Yoğun kampanya ile birlikte aşılama, ülkenin büyük çoğunluğuna ulaşmış durumda. Umutlarımız yeşerdi elbette. Kayıp 2 sezon var geride kalan. Umarım bu sezon iyi geçer ve bir nebze olsun nefes alma imkanı sağlanmış olur. Tabiî ki işler yavaş yavaş açılıyor; ama şimdi ise en büyük sorun taşıma fiyatları… Düşük fiyat konusu, her zaman taşıma sektörünün en kötü karnesi oldu. Mesela bir tur için alınması geren ortalama fiyat 2 bin lira; ama bizim sektörümüzde aynı işi bin liraya da yapan hemen çıkıyor. Halbuki ucuza giden asla para kazanamaz; ama yine de düşük fiyata giderek sektörün hizmet kalitesini her geçen gün düşürüyor. Peki bu duruma yaptırım uygulayacak bir yapımız var mı; yok!
Haber Ulaşım: Özellikle de pandemi gibi büyük krizlerde sektör STK’larına büyük görev ve sorumluluk düşer. Bizim STK’lar pandemide nasıl bir sınav verdi?
ÇEVİK: Sivil toplum kuruluşlarımız, bizleri temsil etmek üzere kurulmuş yapılardır. Bizlerin sorunlarını gerekli mercilere iletmek, bu kuruluşlarımızın başlıca görevidir. Bizler, sürekli ‘dernek veya federasyonlarımız yetersiz kalıyor’ diye serzenişte bulunabiliyoruz. Ancak bana göre, asıl önemli konuyu gözden kaçırıyoruz. Şöyle ki: Peki bunları söylerken bizler firma sahipleri olarak, sorunlarımızı doğru anlatabiliyor muyuz? Hukuki haklarımızı biliyor muyuz? Derneklerimize veya federasyonlarımıza gelip, sektörel sorunlarımızı doğru bir biçimde anlatabiliyor muyuz? Bana göre, birçok firma sahibi, firması ile ilgili sorunlarını hâlâ doğru bir şekilde anlatmakta sıkıntı yaşıyor.
Haber Ulaşım: Bu zor günlerin aşılması için sektör ve firmalar olarak nelerin yapılması gerektiğini düşünüyorsunuz?
ÇEVİK: Her şeyden önce fiyat istikrarı kadar, artık firmaların bir başka önemli konuya odaklanmaları gerekiyor; ortak araç kullanımı. Firma sahipleri bir araya gelip, birlikte hareket etmeyi hayata geçirmek durumunda. Çünkü bu sektör hergün ciddi kan kaybediyor. Birçok arkadaşımız pandemi nedeniyle araç parkından ciddi miktarda aracını satmak durumunda kaldı. Kalanların ise araç modelleri gittikçe eskiyor. Firmalar olarak, yeni yatırımlar yapamaz durumdayız.
Öte taraftan elimizde olan araçları korumak ve taşıma güvenliği adına bakımlarını ihmal etmemeliyiz. Zira bizler can taşıyoruz. Çok kutsal bir görevimiz var. İnsanları gidecekleri yere güvenli ve konforlu bir şekilde gitmelerini sağlamak, birinci vazifemiz. Bu bağlamda mutlaka araç bakımlarının doğru yapılması elzemdir. Tüm meslektaşlarıma bol ve bereketli sezon diliyorum...