Bayram Dönemleri Sektöre Nefes Aldırıyor
KÖTÜ EV SAHİBİ, KİRACIYI MAL SAHİBİ YAPAR
1982 yılında Erzurum’da doğdum. Otogar hayatına 1998 yılında, Büyük İstanbul Otogarı’nda 59-60 numaralı yazıhanede çalışarak adım attım. 2008 yılında, merhum Süleyman Hamurcu ve oğlu Rahmi Hamurcu tarafından kurulan Süha Turizm’in faaliyete geçmesiyle birlikte, 17 yıldır firmanın işletmeciliğini yürütüyorum. Zamanla firmaların özellikle servis hizmetlerinde ileriye dönük zorluklar yaşadığını fark ettim. Her firmanın kendi servis ağını oluşturmasının sürdürülebilir olmadığını gördüm. Bu ihtiyacı öngörerek 2015 yılında servis aracı yatırımı yaptım ve otogarda firmalara ücretsiz servis hizmeti sunmaya başladım. İlerleyen süreçte kardeşlerimle birlikte farklı firmaların da işletmeciliğini üstlenmeye başladık. “Kötü ev sahibi, kiracıyı mal sahibi yapar” derler; biz de yaşadığımız bazı sıkıntılardan dolayı artık kiracı değil, mal sahibi olmaya karar verdik. Bu doğrultuda Alibeyköy Terminali ihalesine katıldık ve önce bir, ardından iki yazıhane alarak faaliyetlerimizi sürdürdük. Bunun dışında, Büyük İstanbul Otogarı’nda farklı yazıhanelerde başka firmaların da işletmecilik hizmetlerini vermeye devam ediyoruz. Anadolu Yakası’nda Dudullu’da bir mini terminalimiz var; orada da çeşitli firmalara hizmet sağlıyoruz. Yani, üç farklı bölgede ulusal markalar gibi kendi yapılanmamızı oluşturduk. Her bölgede kendi servis araçlarımız ve çalışanlarımızla hizmet veriyoruz.
SÜHA TURİZM İÇİN BAYRAM VERİMLİ GEÇTİ
Ben otogardaki yolcu yoğunluğunu, Süha Turizm üzerinden değerlendiririm. Eğer Süha Turizm’in araçlarında yolcu yoksa otogarda genel olarak yolcu olmadığını düşünürüm ama Süha Turizm’in araçları doluysa ya da hareketlilik varsa bu diğer firmaların da işlerlikte olduğunu gösterir. Bu yıl Ramazan Bayramı'nda Süha Turizm, %100 doluluk oranıyla hizmet verdi. Bayram sonrası da özellikle Kayseri dönüşlerinde yoğunluk aynı şekilde devam ediyor. Artık sadece İstanbul-Kayseri hattı olarak bakmıyoruz; çok ciddi sayıda Ankara ve Maraş yolcusu da alıyoruz. Hatta neredeyse bir Maraş firması haline geldik diyebilirim. Ankara hattında da yolcular artık bizi tercih ediyor. Tabiri caizse, ayakçı bile çalıştırmasak işlerimiz kendi kendine yürüyecek noktaya geldi.
KÜTAHYALILAR, KENDİ REKORUNU KIRDI
Kütahyalılar firması da son dönemde zirveye ulaştı ve kendi rekorunu kırdı diyebilirim. Bu başarıda yönetimin büyük payı var. Geçtiğimiz yıl aldıkları kararla filoda yalnızca 2018 model ve üzeri otobüslerin çalışmasına izin verdiler. Tüm üyeler araçlarını yeniledi. Önceden günde bir kez Antalya’ya sefer düzenlenirken bugün bu sayı günlük beş sefer seviyesine ulaştı. Firma son 5-6 yıldır kendi bölgesine günlük 10-12 servis yapıyor ve araç sıkıntısı yaşamıyor. Yakında Kütahyalılar olarak iki yeni hatta daha girmeyi planlıyoruz.
KURBAN BAYRAMI DÖNEMİ, SEKTÖR İÇİN İYİ GEÇECEK
Bazı firmalar bilet fiyatlarını çok yüksek tutuyor. Bu da yolcuların zaman zaman özel araç veya uçağı tercih etmesine neden oluyor ancak sektör genelinde Ramazan Bayramı ve ardından Cumhurbaşkanı’nın açıkladığı 9 günlük kamu tatiliyle birlikte oldukça verimli bir dönem geçirdik. Hâlâ bayram yoğunluğunun etkisi devam ediyor. Hafta sonları otogarda %90, hatta zaman zaman %100 doluluk oranlarına ulaşılıyor. Hafta içi ise bu oran biraz daha düşüyor. Ramazan ayına denk gelmesi nedeniyle Anadolu’dan İstanbul’a gelişlerde düşüş yaşandı; girişler dolu olsa da dönüşler boştu. Bu şartlarda maliyetleri karşılamak zorlaştı. Otogarda D2 belgeli araç kullanan çok az firma oldu çünkü fiyatlar da beklentiyi karşılamadı. Garaj genelinde büyük bir yoğunluk yaşanmadı ama bazı firmalar özelinde %100 doluluklar yine de yakalandı. İnşallah sezonda maliyetler daha fazla artmaz. Özellikle mazot bu seviyelerde kalırsa bizim için iyi olur ama ne yazık ki döviz kuru yerinde durmuyor. Firmaların sefer yapma isteği oldukça yüksek. Yatırımını yapmış, otobüsünü almış ama yeterli yolcu olmadığı için sefere çıkaramayan firmalar var. Bayramdan bu yana hâlâ aynı sıra düzeninde çalışmak isteyen firmalar var. Bazıları belki yarı doluluk oranına bile ulaşamıyor ama yine de sefer yapmaktan vazgeçmiyor. Bu da sektör adına olumlu bir motivasyon. Bu nedenle, ben Kurban Bayramı itibarıyla güzel bir 4 ay geçireceğimize inanıyorum ancak bu dönemin ardından herkesin kendini tekrar hazırlaması gerekecek; çünkü ne yazık ki sonrasında yeniden bir 'kış moduna' gireceğiz.
MALİYETLER ALDI BAŞINI GİTTİ…
Sanayiye artık güç yetmiyor. Sanayideki arkadaşlar adeta başımıza padişah kesildi. İşçilik ücretleri, neredeyse parça fiyatlarını geçmiş durumda. Tabiri caizse, otobüsçü silah zoruyla iş yaptırmak zorunda kalıyor. Sezonda sadece bilet fiyatına kısıtlı zam yapabildiğimiz bir ortamda, otobüsçüden ekmek yiyen bu kesimin her 2-3 ayda bir keyfi şekilde işçilik ücretlerini artırmasının helal kazanca yakışmadığını düşünüyorum. Kendilerine bir çeki düzen vermeleri gerekiyor; bu konuda gerçekten çok fazla şikâyet alıyoruz. İnşallah sesimizi duyarlar. Aynı şekilde, kasko ve trafik sigortası ücretleri de kontrolden çıkmış durumda. Bu noktada herkesin birbirine destek olması, birbirinin halinden anlaması gerekiyor. Firma sahiplerinin de işletmecilere destek vermesi şart. ‘Online bilet satışı’ bahanesiyle yazıhanelerden kısıntıya gitmeleri, bu şartlarda doğru değil. Bugün var olan internet siteleri, yarın olmayabilir ama biz yazıhaneciler her zaman sahadayız, buradayız. İşletmeciler ciddi anlamda zor durumda. Faturalar, yazıhane kiraları, personel giderleri derken büyük yük altındalar. Özellikle Büyük İstanbul Otogarı'nda kış aylarında ben hiçbir yazıhanecinin para kazandığını düşünmüyorum. Herkes cepten yiyor. Bu yüzden pek çok arkadaşımız bir noktadan sonra bırakıyor ya da borçlanmak zorunda kalıyor. Yaz aylarında da bu borçları kapatmak pek mümkün olmuyor. Firma sahiplerinin, faturaları ya da KDV’yi gerekçe göstererek yazıhaneciler üzerinde bu kadar baskı kurmamaları gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda, tüm yazıhaneci arkadaşlarım adına, desteklerini rica ediyorum. Uğur Turizm ailesi olarak biz, sektöre elimizden geldiğince yatırım yapıyoruz. Yazıhanecilikten tesisciliğe, firmacılıktan otobüsçülüğe ve servis hizmetlerine kadar sektörün her kademesinde varız ve olmaya da devam edeceğiz.
