Azal Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Baş: Daha güçlü bir destek ve ‘kademeli saat’ ile sektöre soluk aldırılmalı

HABER ULAŞIM: Düşük taşıma fiyatları, rasyonel olmayan mevzuat dayatmaları… Servis taşımacıları çok sıkıntılı iki sene yaşadı. Siz servisçiler olarak 2020’ye nasıl bakıyordunuz, seneye nasıl başladınız?

BAŞ: 2020’nin gelişi 2019’dan belliydi. Ekonomik açıdan pek parlak bir yıl olmayacağı görünüyordu. Biz servisçiler, 2020’ye stabil kalarak hayatımızı sürdürme düşüncesi ile bakıyorduk. Ancak 2020 senesine başladığımızda, sektörümüzdeki maliyet artışları ile beraber bir başka önemli sıkıntıyla daha karşılaştık. Bazı servisçiler, piyasadan iş alma hırsıyla hareket edip, taşıma fiyatlarını çok düşük seviyelere indirdi. Bu da sektördeki mevcut sıkıntıyı daha da katmerleştirdi. Yani kısacası seneye hiç de moralli başlayamadık.

HABER ULAŞIM: En çok etkilenen kesimlerden birisi olarak, pandeminin sektöre maliyeti ne oldu? Geçen yılı da parlak geçirmediğinizi biliyoruz; bu yılla kıyaslama yapabiliyor musunuz?

BAŞ: Pandeminin bu sektöre maliyetinin hesabını yapmaya hiçbirimizin matematiği yetmez. Öyle ciddi şekilde yaraladı ki, ‘sektörde hayatı durdurdu’ demek abartı olmaz. Yüzde 100 kapasite ile çalışan bir sektör düşünün, ki bu durumda bile para kazanamıyorduk; yüzde 5-10 kapasite ile çalışır duruma geldik. Yaklaşık yüzde 90 oranında bir daralma söz konusu. Hal böyle olunca sektör çalışanı durdu, araçlar durdu. Geçen yıl ile bu yıl arasında bir kıyaslama isterseniz; sıktıntıların senesi geçen yılı bile tercih eder durumdayız. Çünkü geçen sene, en azından çalışıp birş eyler ortaya koyuyorduk. Şimdi ise sektörümüzde de tabiri caiz ise yaprak kıpırdamıyor.

HABER ULAŞIM: Pandemi sürecinin servisçilere getirdiği sıkıntılarından söz edebilir misiniz?

BAŞ: Özetlemek gerekirse, pandeminin servisçilere getirdiği sıkıntıların başında işlerimizin durması oldu. Okulların yanı sıra, fabrikalar ve servis hizmeti sağladığımız iş yerleri (plazalarşirketler-AVM’ler gibi) bir anda kapatılınca çalışma hayatımız durmuş oldu. Servisçi esnafı çok sıkıntılı; araç kredileri, sigortaları, MTV ödemeleri, sürücü maaş ve SGK’ları gibi çoğaltabileceğimiz ödemeler yüzünden iflaslar başladı. Birçok esnaf, aracını parasına bozdurup bu işten çıkmaktadır. Pandemi sürecinden önce sektörde daha kaliteli hizmet verebilmek adına araç araçlarını yenileyen, daha başka kurumsal yatırımlar yapan pek çok esnaf ve şirketlerimiz oldu. Pandemi ile beraber işler bıçak gibi bir anda kesilince, bu arkadaşlar çok ciddi sıkıntılar içinde kaldılar.

HABER ULAŞIM: Bilim insanları normalleşmeden uzaklaşmaksızın pandemiye karşı ek ve etkili önlemler alınabileceğini söylüyor. Bu önlemlerin başında da, servisçilerin yıllardır talep ettiği ‘kademeli saat’ önerisi yer alıyor. Bununla ilgili girişimleriniz var mı?

BAŞ: Kademeli saat önerisi yıllardır bizim meslek örgütlerimizin hükümetlere ve yerel yönetimlere sunduğu bir öneridir. Ama maalesef ki bir türlü cevap alamadığımız bir mesele olarak hep kenarda durdu. Bu konuda İTO 22. Komite ve İSTAB olarak defalarca girişimlerde bulunulmuştuk. Pandemi ile beraber bu konuda İTO, İSTAB, İSO ve Sektör Meclisi üzerinden tekrar hükümetten ve yerel yönetimlerden talepte bulunuldu. Ne yazık ki yıllardır yaptığımız bu talepleri, şimdi bilim insanlarının ağzından da duymaya başladık. Bizlerin taleplerine duyarsız kalanlar inanıyorum ki bilim insanlarının önerilerini yok saymayıp ‘Kadameli Saat Uygulaması’nıgündeme alacakdır.

HABER ULAŞIM: Hükümet, pandemi nedeniyle sıkışan ekonomiye soluk aldırmak amacıyla bir takım teşvikleri hayata geçirdi. Bu noktayı biraz açabilir misiniz? Destek yeterli mi, siz ne bekliyorsunuz?

BAŞ: Evet hükümet birtakım teşvikler sundu. Yeterli mi? Burası göreceli bir kavram, kişiden kişiye değişebilir. Bence bu teşviklere ilaveler olmalıydı. Mesela Temmuz 2020’de ödenecek MTV’ler bir defa da olsa alınmayabilirdi. 2020 yılı için zorunlu trafik sigortaları ücretsiz olabilirdi. Çalışılmayan sürede BAĞKUR ve SGK primleri iptal edilebilirdi. Bence esnafa özel yeni bir ekonomik paket hazırlanarak vergi ve prim borçları başta olmak üzere kamuya olan borçlar uzun vadeli ve faizsiz olarak yeniden yapılandırılmalıdır. Bu borçların ödenmesi de 2021’den itibaren başlatılmalıdır.

HABER ULAŞIM: Son olarak yıla dair beklentilerinizi paylaşabilir misiniz? Asla istemeyiz ama; maalesef böyle bir olasılık var; pandemide ikinci dalga olur mu, nasıl hareket etmek gerekiyor?

BAŞ: Başta ülkemizin ve tüm dünyanın bu COVID19 illetinden bir an önce kurtulması beklentisi ile insanların normal hayat düzenine kavuşmasını, herkesin işine gücüne sarılmasını, öğrencilerin okullarına devam edebilmesini, normal hayatımıza olmasa da ‘Yeni Normal’ hayatımıza geçebilmeyi beklemekteyiz. Pandemide ikinci dalga olabilir mi? Bilim insanlarının açıklamalarına göre bu risk her zaman var, inşallah böyle bir durum olmaz. Herkes sorumluğunun bilincinde olursa ikinci dalga olmayacaktır. İkinci dalganın olmaması ve bu sürecin bir an evvel bitmesi biz insanların duyarlı olmasıyla bire bir ilintili. Bu süreçte verilen talimatlara uymak gerekmektedir. Uzmanlar ve yetkililer maske, sosyal mesafe ve el temizliği diye diye kendilerini paralarken, insanların duyarsızlığı pes dedirtiyor. Lütfen kurallara uyalım, artık normal hayatımıza geçelim, herkes üzerine düşeni yerine getirsin ki normal düzenimize geçelim. Servis sektörümüzün tam kapasite ile çalışmaya başlaması dileklerimle…